(Trích trong ‘Y nghiệm lục’ của Diệp Thiên Sĩ, Trung Quốc)

Hoàng Lãng, vào tháng 5, 6 trời nóng nực mà vẫn sợ rét, phải mặc 2 lần áo bông, đầu đội mũ lông. Trong bữa ăn, phải để chảo than ở gần chỗ ngồi. Cơm xới ra bát, khói lên nghi ngút, người ngoài sợ phỏng mà anh ta vẫn kêu là nguội. Mạch Phù, Đại, Trì, Nhuyễn, ấn nặng tay, chỉ nhỏ như sợi tơ. Hợp với chứng mạch thì càng là chứng ‘chân hỏa không còn, dương khí sắp hết’. Không hiểu tại sao anh ta đang tuổi tráng niên mà sao lại bệnh đến như vậy? Hỏi kỹ mới biết là do ông bố nghe người bạn nói là ‘Nhị đông cao’ (tức Thiên môn và Mạch môn) cho người ít tuổi uống rất hay. Ông liền nấu một nồi cho con uống. Uống liên tục 3 năm không hề ngừng… Vì trong bài thuốc này, một vị làm lạnh Phế, một vị làm lạnh Thận, lâu dần, khí hàn tràn khắp nội tạng, làm cho dương khí bị suy yếu dần. Cuối xuân năm ấy, phát sinh chứng triều nhiệt. Thầy thuốc cho uống thuốc phát tán, nóng không bớt mà mồ hôi ra không ngừng dần dần gây ra sợ lạnh, thầy thuốc lại cho uống các vị như Hoàng liên, Thiên hoa phấn, Đơn bì, Địa cốt bì, Bách hợp, Biển đậu, Bối mẫu, Miết giáp, Uy nhuy … để hạ sốt. Vì vậy mới gây ra các chứng trạng trên.

Diệp Thiên Sĩ cho toa như sau: Nhân sâm 24g, Xuyên liêu 1,5g, Bạch truật 6g, Phục linh 3g, Nhục quế 6g, Đương quy 4,5g, Bào khương 6g, Hoàng kỳ 9g, Xuyên khung 2,1g. Uống liên tiếp 8 thang, Hoàng Lãng đã bỏ được áo bông, nhưng ăn vào vẫn còn thấy nguội. Liên cho uống bài ‘Bát vị gia giảm’, lại dùng ‘Lưu hoàng chế kim dịch đơn’ (dùng Lưu hoàng để trong lọ sành, nung lửa nhỏ 5 ngày đêm. Lấy ra tán bột, luyện hồ làm viên, uống với nước Gừng). Uống đến 100 ngày mới khỏi hẳn.

(Trích sách ‘Cổ kim y án’)