Mùa thu khí trời không ngừng se sắt, không khí khô ráo không có hơi nước, bởi vậy mới xuất hiện khí hậu mát mẻ mà khô khan. Táo là chủ khí của mùa Thu, bệnh do Táo thường thấy vào ngày Thu. Ngoại táo có liên quan với hoàn cảnh khí hậu, nội táo thì do tinh huyết bên trong cơ thể giảm thiểu, hoặc uống quá nhiều thuốc hay ăn quá nhiều đồ ôn táo. Vậy hãy cùng Thảo dược Manna (Mannaherbal) tìm hiểu về loại bệnh tà này nhé.
ĐẶC ĐIỂM VÀ TÍNH CHẤT CỦA TÁO
- Táo tính khô, thương tân hao dịch, cho nên bệnh do táo thường thấy các biểu hiện: miệng khô mũi ráo, da dẻ khô nứt, lông tóc xơ xác, ho khan, đại tiện khô, nước tiểu ít …
- Táo tà dễ tổn thương Phế Vị, bởi vì Phế chủ về phân bố tân dịch, chủ hô hấp; cho nên táo tà đầu tiên phạm vào Phế, Vị là bể của thủy cốc, thích nhuận trạch mà ghét táo.
NHỮNG BỆNH DO TÁO THƯỜNG THẤY
1) Ngoại táo:
- Ôn táo: táo hơi thiên về nhiệt, cảm mạo phong nhiệt kiêm có Phế táo thương tân. Phát nhiệt, sợ lạnh, yết hầu đau.
- Lương táo: táo nhưng hơi thiên về hàn, ngày mùa Thu khí hậu khô ráo lại nhiễm phong hàn cảm mạo; sợ lạnh phát sốt, không ra mồ hôi, đầu đau mũi tắc, miệng khô họng khô v.v… đều là những chứng của lương táo.
2) Nội táo: nhiệt bệnh lâu ngày làm tổn thương tân hoặc mắc bệnh lâu ngày khiến tinh huyết hao thương đều có thể hình thành nội táo. Biểu hiện miệng khát họng khô, ho khan, da dẻ khô nứt thô ráp, lông tóc xơ xác không mượt, đại tiện bí kết, rêu lưỡi mỏng mà không ướt, mạch Tế Sáp.
PHÉP TRỊ BỆNH TÁO
| Nguyên tắc trị liệu | Chứng thích ứng | Phương thuốc sử dụng |
| Tư táo thanh Trường | Phế táo Trường nhiệt, hạ lỵ nóng rát, Thu táo phục thử đã theo hỏa mà biến hóa | Hoàng liên A giao bỏ Kê tử hoàng, thêm Sinh địa |
| Thanh táo nhuận Phế | Ôn táo làm tổn thương Phế, đầu đau mình nóng, ho khan, không có đờm, khí nghịch mà suyễn, họng khô mũi ráo, tâm phiền miệng khát, rêu lưỡi trắng, lưỡi hồng ít nước bọt | Thanh táo cứu Phế thang, Sa sâm Mạch đông Thang |
| Nhuận táo thanh hỏa | Táo khí hóa hỏa, tai ù mắt đỏ, lợi sưng họng đau | Kiều hà thang |
| Tư táo dưỡng vinh | Huyết hư sinh táo, da dẻ nhăn ráp, gân cứng móng tay chân khô | Hồ ma hoàn |
| Tăng dịch nhuận táo | Sau khi bị nhiệt bệnh, tân dịch bị khô kiệt, miệng khô họng khát, tiện bí không thông | Tăng dịch thừa khí thang |
| Nhuận trường thông u | Táo ở Đại trường, miệng bình thường nhưng đại tiện khó | Ngũ nhân hoàn |
| Sinh tân ích Vị | Sau khi nhiệt bệnh, tân dịch ở Vị chưa khôi phục được, lưỡi khô môi nứt, không thiết uống ăn, lưỡi hồng không có rêu | Ích Vị thang |
