Thông tin chung

Tên gọi: Trinh nữ hoàng cung

• Tên khoa học: Crinum latifolium L., họ Thủy tiên (Amaryllidaceae)
• Tên khác: Hoàng cung trinh nữ, Tỏi lơi lá rộng, Náng lá rộng.

Bộ phận dùng: Hành và la tươi hoặc đã chế biến khô của cây Trinh nữ hoàng cung.

Mô tả cây: Trinh nữ hoàng cung thuộc loại thảo, gần giống cây Loa kèn đỏ, hành gần hình cầu, đường kính 8-14cm, lá nhiều, hơi mỏng, thành dài, dài 50-90cm, rộng 7-10cm, cán hoa dài 30-50cm, hoa mọc thành tán gồm 5-15 hoa. Cánh hoa màu trắng có phớt hồng. Mùa hoa: Tháng 8-9. Từ thân hành đẻ ra rất nhiều cây con, có thể tách ra trồng tiếp.

Cây Trinh nữ hoàng cung hiện nay được trồng làm cảnh, nhưng phần lớn, do đồn nhau về tác dụng làm thuốc chữa ung thư tiền liệt tuyết (nam giới). Cây còn mọc hoang nơi ẩm trong rừng ven suối tại một số nơi như Đồng Nai…

Các nước lân cận: Campuchia, Thái Lan, Malaisia, Ấn Độ, … đều có.

Quản lý CITES: Không nằm trong danh mục.

Thu hái, chế biến: Cắt những lá đang độ phát triển, phơi hoặc sấy (nhiệt độ 50°C) cho khô.

Cây Trinh nữ hoàng cung

Thành phần hóa học, công dụng

Thành phần hóa học: 

Sơ bộ thấy: cán hoa chứa latisolin (là một glucoalcaloid) khi thủy phân cho latisodin (aglycon).

Thân hành (củ) chứa các alcaloid: pratorimin, pratosin, lycorin. Theo Ghesal (Ấn Độ) trong Trinh nữ hoàng cung có một số dẫn chất có tác dụng chống ung thư: crinafolin, crinafolidin.

Công dụng: Hiện nay mới sử dụng trong nhân dân để chữa ung thư tiền liệt tuyết và u xơ cổ tử cung (nữ giới).

Liều dùng: Mỗi ngày 2-3 lá (tùy theo lá to, nhỏ và tùy theo sức khỏe từng người), lá đã phơi sấy khô, sắc uống. Uống liền 7 ngày, nghỉ 5-7 ngày (tùy theo sức khỏe và bệnh mới phát hay đã lâu) lại uống tiếp hai đợt nữa.

Một liệu trình: 3 lá x7 x3 = 63 lá hay 2 lá x 7 x3 = 42 lá

Nghỉ 15-30 ngày, lại uống tiếp tùy theo diễn biến của bệnh.

Theo báo cáo, Bs. Nguyễn Xuân Hướng (Bệnh viện Hữu Nghị Hà Nội) cũng đã điều trị cho hàng trăm người bị u xơ tiền liệt tuyến bằng lá cây trinh nữ hoàng cung, đạt những kết quả rất khích lệ, nhiều người đã khỏi mà không phải lên bàn mổ (Tin tức-buổi chiều – VNTT xã 25-02-1997).

Hành của cây: Đem đảo nóng, giã đắp chữa thấp khớp và áp xe.

Bảo quản: Để nơi khô ráo, thoáng mát.

Lưu ý: Trinh nữ hoàng cung là một cây thuốc quý, được dùng nhiều trong dân gian, cần theo dõi các nghiên cứu, kết quả dược lý, lâm sàng và hướng dẫn của thầy thuốc để sử dụng.

Công dụng theo y học hiện đại

• Điều trị u xơ tử cung, u nang buồng trứng, u vú ở nữ

Các hoạt chất có trong cây thuốc ức chế sự phân bào, thu gọn các khối u xơ, u lành tính. Trong các trường hợp cơ thể tiếp nhận điều trị theo hướng thích nghi tích cực, các khối u xơ cũng sẽ tiêu giảm dần trong quá trình sử dụng trinh nữ hoàng cung.

• Hỗ trợ điều trị u xơ tuyến tiền liệt ở nam giới

Thảo dược hỗ trợ giúp giảm tình trạng viêm, ngăn ngừa sự phát triển của các khối u xơ, tăng cường sức đề kháng cho người sử dụng.

• Phòng ngừa và hỗ trợ điều trị Ung thư

Các tình trạng viêm nhiễm hay khối u xơ đều có thể dẫn tới Ung thư, làm thể trạng bệnh nhân diễn biến xấu đi, để phòng ngừa cũng như hỗ trợ điều trị bệnh, quý khách hàng nên sử dụng cây thuốc như một biện pháp bảo vệ cơ thể.

• Điều trị bệnh phụ khoa

Trong thành phần của lá trinh nữ hoàng cung chứa hàm lượng rất cao alkaloid. Giúp tăng cường hệ miễn dịch, chống viêm nhiễm, điều hòa các hormone sinh dục như Crinafolin và B- Epoxyambellin. Chính vì vậy, thảo dược này được nhiều người sử dụng dùng để điều trị các bệnh liên quan đến phụ khoa.

• Chữa mụn nhọt

Dùng lá cây trinh nữ hoàng cung giã nát hoặc nướng nóng lên, đắp vào vị trí lên mụn, đem lại hiệu quả điều trị các bệnh mụn nhọt rất công hiệu.

Bài thuốc dân gian

Điều trị u xơ tử cung, rong kinh, đau bụng

Sắc 20g lá trinh nữ hoàng cung, 20g hạ thảo khô, 12g rễ cỏ xước, 8g hoàng cầm, 6g hương tư tử. Sau đó chia nước đặc thành 3 phần đều nhau và uống trong ngày.

Hoặc dùng 20g lá trinh nữ hoàng cung, 12g lá trắc bách đã sao đen, 6g hương tư tử đem đi sắc và uống mỗi ngày 1 thang.

Hoặc sắc 20g lá trinh nữ hoàng cung với một lượng nước vừa đủ. Đến khi nước cô đặc thì tắt bếp, chờ cho nước âm ấm hơn thì uống. Nên chia lượng nước thành 2 – 3 lần uống trong ngày và tốt hơn khi uống nóng.

Giảm đau khớp, chữa chấn thương, tụ máu bầm:

Hái lá tươi đem về rửa sạch, xào nóng, đắp vào khu vực cần điều trị.

Củ (thân hành) trinh nữ hoàng cung, huyết giác, lá cối xay, dây đau xương mỗi loại 20g và quốc lão 6g. Sắc nước uống, mỗi ngày 1 thang.

Lấy thân hành về đem nướng cho nóng. Giã dập ra và đắp ngay vào nơi bị sưng đau, có máu bầm. Thực hiện mỗi ngày 2–3 lần.

Chữa viêm loét dạ dày, u vú: Hái 3 lá tươi đem về rửa sạch, cắt khúc ngắn. Cho vào nồi sắc với 2 chén nước đến khi cạn còn nửa chén. Chia thuốc làm 3 phần uống sau bữa ăn chính trong ngày.

Hoặc dùng 200g lá khô sắc uống tương tự như khi dùng lá tươi.

Một liệu trình điều trị bệnh kéo dài 20–25 ngày. Sau đó nghỉ 10 ngày rồi tiếp tục uống liệu trình mới.

Điều trị viêm phế quản, ho: Lấy 20g trinh nữ hoàng cung, 20g tang bạch bì, 6g cam thảo đất, 10g ô phiến. Nấu với 1 lít nước, còn khoảng 300ml thì ngưng. Chia uống 2 lần/ngày, sử dụng đều đặn trong vòng 1 tuần bệnh sẽ thuyên giảm.

Trị viêm họng hạt: Rửa sạch lá cây trinh nữ, rễ cây dằng xay, lấy một ít muối hạt nhai chung với hai thảo dược trên, nhả bã sau khi nhai. Khi nhai như vậy, lượng nước tiết ra từ thảo dược thấm vào cổ họng giúp loại bỏ hoàn toàn viêm họng hạt. Sử dụng ngày 2 lần, tình trạng ho, rát cổ sẽ được cải thiện.

U xơ tuyến tiền liệt, rối loạn tiểu tiện ở người cao tuổi: Sắc 20g lá trinh nữa hoàng cung uống làm 2–3 lần trong ngày.

Hoặc lá trinh nữ hoàng cung 20g, xa tiền tử 12g, hương tư tử 6g. Sắc nước uống, mỗi ngày dùng 1 thang.

Hoặc huyết giác và lá trinh nữ hoàng cung mỗi vị 20g, rễ ngưu tất nam 12g, ba kích (sao muối) 10g, hương tư tử 6g. Nấu nước đặc uống 2–3 lần trong ngày.

Trị mụn nhọt: Lấy một ít lá hoặc củ, giã nát rồi đắp vào khu vực bị mụn nhọt khi thuốc còn nóng.

Hoặc trinh nữ hoàng cung và bèo cái mỗi loại 20g, cườm thảo đỏ 6g. Mỗi ngày sắc 1 thang, chia thuốc uống vào buổi sáng, trưa, tối.

Hoặc lá trinh nữ hoàng cung 20g, cườm thảo đỏ 6g, kim ngân hoa 20g. Sắc thuốc chia làm 2–3 lần uống, mỗi ngày 1 thang.

Hỗ trợ điều trị ung thư vú, đại tràng, cổ tử cung: Lá trinh nữ hoàng cung và nga truật mỗi vị 20g, lá đu đủ (phơi khô) 50g, xuyên điền thất 10g. Cho thuốc vào siêu, thêm 3 chén nước sắc lấy 1 chén. Chia thuốc làm 3 phần uống sau các bữa ăn chính.

Lá Trinh nữ hoàng cung sấy khô