Chọn đất trồng

Đất trồng cây thuốc phải tùy theo chủng loại, mùa vụ và thực tế quỹ đất của từng địa phương, từng cơ sở mà chọn, nhưng yêu cầu cơ bản của đất trồng cây thuốc là thoát nước, có mực nước ngầm thấp, gần hệ thống tưới tiêu, cây thuốc là loại cây trồng không thích hợp với úng ngập (trừ một số cây thủy sinh như trạch tả, dừa nước v.v…). Đặc điểm của phần lớn các loại cây thuốc là rễ ăn không quá sâu, rất cần nước trong quá trình sinh trưởng. Đối với các loại cây lấy củ, cây ngắn ngày nên chọn loại đất cát pha thịt nhẹ, các loại cây lấy củ, dài ngày nên chọn loại đất thịt nhẹ có thành phần dinh dưỡng cao, có khả năng giữ nước, có tầng canh tác dày (40 – 50 cm) độ pH từ 5 – 7. Các loại cây lấy lá và sử dụng toàn thân cũng nên chọn đất giàu dinh dưỡng, tầng canh tác vừa phải, có khả năng tích lũy nước cao, những cũng có điều kiện tiêu úng khi cần thiết. Nhìn chung “cây nào thì đất ấy” cần chọn đất và thiết kế cánh đồng, ruộng trồng cây thuốc cho phù hợp với điều kiện của tập quán canh tác và điều kiện thích ứng của cây.

Đối với cây thuốc cần áp dụng một chế độ luân canh nghiêm ngặt, thường cây thuốc được gieo trồng vào vụ đông – xuân nên luân canh với cây lúa và một cây họ đậu khác là rất phù hợp. Cũng như đối với một số cây trồng khác kỹ thuật làm đất trồng cây thuốc cũng cần cầy sâu (10 – 15 cm- các cây lấy lá và thân cành; 15 – 20 cm – các cây lấy củ và cây dài ngày), để ải, đập đất nhỏ. Chiều cao, rộng của luống cũng tùy từng loại cây thuốc cụ thể. Đối với đương quy (Angelica acutiloba) 25 – 30 cm, bạch chỉ (Angelica duhurica) 30 – 35 cm, ngưu tất (Achyranthes bidentata) 35 – 40 cm, nhưng nhìn chung các cây lấy củ lên luống càng cao càng tốt; thậm chí như ngưu tất có thể lên luống cao 50 cm và dùng chế độ dinh dưỡng (phân bón) để tạo chiều cao âm của luống (kỹ thuật bón phân chuồng). Luống rộng vừa phải, không nên quá rộng khó chăm bón và thu hoạch, thông thường luống rộng 70 – 80 cm.

Cây trồng miền núi nên đánh luống the chiều đồng mức để tránh bị rửa trôi, nhưng đồng thời cũng phải quan tâm đến khả năng phá dứt luống lúc mưa quá lớn.

Cũng có nhiều loại cây thuốc thích nghi tốt với các loại đất màu chỉ thị (tất nhiên còn phải phù hợp vào nhiều yếu tố khác) như cây bạch truật (Atractylodes macrocephala) trồng rất tốt ở loại đất màu vàng, cây đương quy: đất có màu hơi đen (giàu mùn), cây ngưu tất: đất có màu trắng (đất pha cát vừa), cây tam thất: đất có màu đỏ bazan v.v…

Chọn đất, chuẩn bị đất và làm đất đúng kỹ thuật là một khâu kỹ thuật quan trọng, quyết định đến năng suất, chất lượng và hiệu quả kinh tế của công tác trồng cây thuốc.

Làm đất là khâu đầu tiên, quan trọng để bạn có vườn dược liệu xanh, khỏe

Đất vườn ươm

Phần lớn các cây thuốc đều phải gieo giống qua giai đoạn vườn ươm. Vườn ươm là nơi cây con sinh trưởng đầu tiên, đóng vai trò quyết định đối với chất lượng cây giống, do đó ảnh hưởng lớn đến năng suất và phẩm chất sản phẩm sau này.

Vườn ươm nên chọn nơi gần ruộng trồng, có thể ở một góc ruộng, gần nguồn nước tưới, cũng có thể là các nhà lưới, nhàn màn điều khiển được nhiệt độ.

Đất vườn ươm nên chọn loại đất nhẹ, tầng canh tác có thể không sâu, nhưng chế độ tưới tiêu tốt. Đất vườn ươm cũng cần cày sâu, bừa kỹ, nhặt sạch cỏ dại, đặc biệt loại cỏ có bộ rễ ăn sâu như cỏ gấu, cỏ tranh. Sau khi phơi ải, có thể lên luống rộng từ 100 – 110 cm cao 20 – 25 cm, rãnh thoát nước lớn, vườn ươm nên chia ô nhỏ để tiện việc thoát nước và chăm bón sau này.

Diện tích vườn ươm chỉ cần 3 – 5% so với diện tích sản xuất đại trà.

Tùy từng loại cây, có thể gieo hạt trong khay khoặc gieo trong bầu là biện pháp khá phổ biến hiện nay; vừa tiết kiệm hạt giống, công chăm bón, nước tưới và đặc biệt không làm ảnh hưởng đến bộ rễ của cây, vì hình dáng bộ rễ quyết định đến chất lượng và giá trị thương phẩm của dược liệu sau này. Đất làm bầu cần chọn loại đất nhẹ, giàu dinh dưỡng, giàu mùn, ít cỏ dại, đã được để ải, trộn 2/3 đất với 1/3 phân hoai mục để đóng vào khuôn bầu.

Nhà kính ươm cây giống

Chúc các bạn có một khu vườn dược liệu xanh sạch!